Cảnh Sát Giao Thông không được truy đuổi người vi phạm
Về vấn đề truy đuổi người vi phạm của CSGT, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 và các văn bản pháp luật liên quan hiện nay đều chưa có quy định hay đề cập cụ thể.
Nhưng trong khoản 2 Điều 16 Thông tư 65/2020/TT-BCA, thì Cảnh Sát Giao Thông sẽ có quyền yêu cầu người đi đường dừng xe tuy nhiên vẫn phải bảo đảm an toàn, đúng quy định của pháp luật, không gây cản trở đến hoạt động giao thông. Bởi vì việc truy đuổi dù chỉ diễn ra trong chớp nhoáng, nhưng có thể dẫn đến nguy cơ ảnh hưởng tới những người tham giao giao thông khác trong cùng phạm vi.
Không ít trường hợp vì CSGT truy đuổi người vi phạm mà đã xảy ra tai nạn nghiêm trọng, đó là lý do nhiều địa phương ban hành quy định nội bộ là CSGT không nên truy đuổi người vi phạm giao thông.
Nếu phát hiện trường hợp vi phạm hành chính mà không thể dừng xe, CSGT có thể dùng biển pháp thông báo tới chốt CSGT phía trước hoặc ghi lại biển số để truy ra chủ nhân phạt nguội.
Không được rút chìa khóa của người bị dừng xe
Xét theo Điều 8 Thông tư 65/2020/TT-BCA về quyền hạn của CSGT, không có mục nào đề cập CSGT có quyền rút chìa khóa của người vi phạm. Còn các quyền khác thì cụ thể như sau:
- Được dừng các phương tiện.
- Được áp dụng biện pháp ngăn chặn và xử lý vi phạm về giao thông, trật tự xã hội và các vi phạm pháp luật khác.
- Tạm giữ người; áp giải; tạm giữ tang vật, phương tiện, giấy phép, chứng chỉ hành nghề; khám người; khám phương tiện, đồ vật; khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện; quản lý người nước ngoài vi phạm trong thời gian làm thủ tục trục xuất;…
- Được yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân phối hợp, hỗ trợ giải quyết tai nạn, ùn tắc giao thông.
- Được trang bị, lắp đặt, sử dụng phương tiện giao thông, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, vũ khí, công cụ hỗ trợ.
- Được tạm thời đình chỉ đi lại ở một số đoạn đường, phân lại luồng, tuyến và nơi tạm dừng, đỗ phương tiện khi xảy ra ách tắc, tai nạn giao thông…
- Thực hiện các quyền hạn khác của lực lượng Công an nhân dân.
Không được tự ý khám người hoặc xét phương tiện
Trong khoản 2 Điều 10 Thông tư 65/2020/TT-BCA có đề cập rằng khi dừng xe để kiểm soát việc thực hiện các quy định về giao thông, CSGT được kiểm tra các nội dung sau:
- Kiểm tra giấy tờ có liên quan đến người và phương tiện.
- Kiểm tra điều kiện tham gia giao thông của phương tiện: hình dáng, kích thước bên ngoài, màu sơn, biển số xe và hai bên thành xe, điều kiện an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.
- Kiểm soát việc chấp hành quy định về hoạt động vận tải đường bộ.
Hành động khám người, xét phương tiện của CSGT có quy định trong khoản 1 Điều 127 và khoản 1 Điều 128 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 là CSGT chỉ được phép tiến hành khi có căn cứ cho rằng:
- Người đó cất giấu trong người đồ vật, tài liệu, phương tiện sử dụng để vi phạm hành chính.
- Trong phương tiện vận tải, đồ vật đó có cất giấu tang vật vi phạm hành chính.
Không tự ý dừng xe người đi đường
Có 4 trường hợp mà CSGT được quyền dừng xe phương tiện quy định ở khoản 1 Điều 16 Thông tư 65/2020/TT-BCA là:
- Trực tiếp phát hiện hoặc thông qua phương tiện, thiết bị nghiệp vụ phát hiện, ghi thu được các hành vi vi phạm giao thông và các hành vi vi phạm pháp luật khác.
- Thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề đã được phê duyệt.
- Có văn bản đề nghị của Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra; văn bản đề nghị của cơ quan chức năng về dừng phương tiện để bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác.
- Tin báo, phản ánh, kiến nghị, tố cáo của tổ chức, cá nhân về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện tham gia giao thông.
CSGT bị cấm nhận tiền của người vi phạm
Trong quá trình xử lý lỗi vi phạm hoặc kiểm tra giấy giờ, khoản 2 Điều 22 Nghị định 19/2020/NĐ-CP có quy định rằng CSGT bị nghiêm cấm hành vi:
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sách nhiễu, đòi, nhận tiền, tài sản của người vi phạm; dung túng, bao che, hạn chế quyền của người vi phạm hành chính khi xử lý vi phạm hành chính.
Với những CSGT nhận tiền hối lộ của người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm về tội nhận hối lộ theo quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự. Mức phạt thấp nhất với tội này là từ 02 - 07 năm tù.
Lưu ý: Trường hợp duy nhất CSGT được nhận tiền từ người vi phạm là khi thu tiền phạt tại chỗ đối với các lỗi vi phạm có mức phạt tiền từ 250.000 đồng trở xuống đối với cá nhân hoặc từ 500.000 đồng trở xuống đối với tổ chức