Quy tắc nhường đường khi tham gia giao thông
1. Nhường đường trong trường hợp gặp người đi bộ, người khuyết tật đi qua đường- Trường hợp gặp tín hiệu đèn vàng nhấp nháy, người điều khiển phương tiện có thể đi được nhưng phải chú ý giảm tốc độ và quan sát thật kỹ phía trước để nhường đường cho người đi bộ.
- Ở những nơi có vạch kẻ đường cho người đi bộ, người điều khiển phương tiện phải chú ý quan sát đường, giảm tốc độ và nhường đường cho người đi bộ hay xe lăn của người khuyết tật qua đường.
- Ở những nơi không có vạch kẻ đường cho người đi bộ, người điều khiển phương tiện vẫn phải chú ý quan sát, nếu thấy người đi bộ, người khuyết tật băng qua đường thì phải giảm tốc độ, nhường đường cho người đi bộ, xe người khuyết tật qua đường và đảm bảo được an toàn.
Biển báo nhường đường cho người đi bộ.
2. Nhường đường trong trường hợp chuyển hướng xe
Trong khi chuyển hướng xe, người điều khiển các phương tiện người lái xe phải nhường quyền đi trước cho người đi bộ và người đi xe đạp đang đi trên phần đường dành riêng cho họ, đồng thời nhường đường cho các xe lưu thông ngược chiều và chỉ cho xe chuyển hướng khi quan sát thấy bản thân không gây trở ngại hoặc nguy hiểm cho người và các phương tiện tham gia giao thông khác.
3. Nhường đường trong trường hợp gặp xe ưu tiên
Khi thấy tín hiệu của những xe được quyền ưu tiên lưu thông trên đường, người điều khiển phương tiện phải nhanh chóng giảm tốc độ, tránh hoặc dừng lại sát lề bên phải đường để nhường đường cho xe ưu tiên đi trước. Tuyệt đối không thực hiện bất kỳ hành vi nào gây cản trở xe có quyền ưu tiên.
4. Nhường đường ở nơi có đường giao nhau
Khi lưu thông đến gần những nơi có đường giao nhau, người điều khiển phương tiện phải cho xe của mình giảm tốc độ và thực hiện hành vi nhường đường theo những quy định cụ thể bao gồm:
- Tại những nơi có đường giao nhau nhưng không có biển báo: Người điều khiển phương tiện phải đi theo vòng xuyến, đồng thời phải nhường đường cho xe đến từ bên phải.
- Tại những nơi có đường giao nhau có biển báo: Người điều khiển phương tiện phải đi theo vòng xuyến và phải nhường đường cho xe đến từ bên trái.
- Tại những nơi có đường giao nhau giữa đường không ưu tiên và đường ưu tiên, hoặc giữa đường chính và đường phụ: Xe đi từ phía đường không ưu tiên hoặc đường phụ phải nhường đường cho những xe đi từ phía đường ưu tiên hoặc đường chính từ bất kỳ hướng nào khác.
Xe đang đi trên đường không ưu tiên phải nhường đường cho xe đang đi trên đường ưu tiên.
5. Nhường đường khi tránh xe đi ngược chiều
- Ở những nơi đường hẹp mà chỉ đủ cho 1 xe lưu thông đồng thời có chỗ tránh xe: Xe nào gần với chỗ tránh xe hơn phải mau chóng đi vào vị trí tránh xe, nhường đường cho xe còn lại đi trước.
- Xe xuống dốc phải nhường đường cho xe đang lên dốc.
- Những xe nào gặp chướng ngại vật ở trước mặt phải nhường đường cho xe không gặp chướng ngại vật nào được đi trước.
Khi bắt đầu đi vào tuyến đường cao tốc, người tài xế điều khiển phương tiện giao thông phải có tín hiệu xin nhập vào làn đường và phải nhường đường cho xe đang chạy trên đường đó. Đồng thời phải quan sát kỹ tình huống, sau khi thấy an toàn mới được cho xe nhập vào làn đường ở vị trí sát mép ngoài hoặc trong trường hợp có làn đường tăng tốc cho xe thì người tài xế điều khiển phương tiện phải cho xe chạy trên làn đường tăng tốc đó trước khi đi vào làn đường của xe cao tốc.
Xe vào cao tốc phải chú ý nhường đường sau đó mới từ từ nhập làn.
Những quy tắc xin đường khi tham gia giao thông
Bên cạnh quy tắc xin đường, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ còn phải chú ý cả quy tắc xin đường khi muốn vượt lên phương tiện khác. Quy tắc này được quy định tại Điều 14 Luật giao thông đường bộ năm 2008 (hiện tại vẫn giữ nguyên) là:- Xe xin vượt lên phải có báo hiệu bằng đèn hoặc còi; riêng trường hợp ở khu đô thị và khu đông dân cư trong khoảng thời gian từ 22 giờ đến 5 giờ chỉ được báo hiệu xin vượt bằng đèn.
- Xe xin vượt lên chỉ được vượt khi quan sát thấy không có chướng ngại vật phía trước, không có xe chạy ngược chiều trong đoạn đường định vượt và xe chạy trước không có tín hiệu vượt xe khác đồng thời đã tránh về bên phải.
- Khi vượt, các xe phải vượt về phía bên trái, trừ các trường hợp được phép vượt bên phải sau đây:
- Khi xe phía trước có tín hiệu rẽ trái hoặc đang rẽ trái.
- Khi xe điện đang chạy giữa đường.
- Khi xe chuyên dùng đang làm việc trên đường mà không thể vượt bên trái được.
- Không được vượt xe phía trước khi rơi vào một trong các trường hợp như sau:
- Không bảo đảm các điều kiện khi không có chướng ngại vật phía trước, không có xe chạy ngược chiều trong đoạn đường định vượt, xe chạy trước không có tín hiệu vượt xe khác và đã tránh về bên phải.
- Trên cầu hẹp chỉ có một làn xe.
- Đường vòng, đầu dốc và các vị trí có tầm nhìn bị hạn chế.
- Nơi đường giao nhau, đường bộ giao nhau cùng mức với đường sắt.
- Khi điều kiện thời tiết hoặc đường không bảo đảm an toàn cho việc vượt lên.
- Xe phía trước là xe được quyền ưu tiên đang phát tín hiệu ưu tiên đi làm nhiệm vụ.
- Đối với xe đi phía trước, khi có xe xin vượt, nếu đủ điều kiện an toàn, người điều khiển phương tiện phía trước phải giảm tốc độ, đi sát về bên phải của phần đường xe chạy cho đến khi xe sau đã vượt qua, không được gây trở ngại đối với xe xin vượt trong quá trình xe đó vượt lên.
Quy tắc nhường đường tại nơi đường giao nhau với người lái đang đi trên đường không ưu tiên
Điều 24 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 đã quy định: trường hợp tại nơi đường giao nhau mà người điều khiển đang đi trên đường ưu tiên cần thực hiện theo quy tắc xe đi từ đường không ưu tiên phải nhường đường cho xe đi trên đường ưu tiên hoặc đường chính từ bất kỳ đường nào đang đi tới.Hiểu đơn giản là người đang đi trên đường không ưu tiên phải nhường đường cho người đang đi trên đường ưu tiên.
Vi phạm quy tắc nhường đường bị phạt như thế nào?
Các phương tiện không thực hiện đúng quy tắc nhường đường khi tham gia giao thông sẽ bị xử phạt theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP của Chính phủ. Cụ thể từng trường hợp là:1. Đối với người điều khiển xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô
- Vượt xe trong hầm đường bộ không đúng vị trí quy định: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng (điểm i khoản 4 Điều 5). Ngoài ra còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 1 đến 3 tháng (điểm b khoản 11 Điều 5);
- Vượt xe trong những trường hợp không được vượt, vượt xe tại đoạn đường có biển báo hiệu có nội dung cấm vượt (đối với loại phương tiện đang điều khiển); không có báo hiệu trước khi vượt; vượt bên phải xe khác trong trường hợp không được phép: Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng (điểm d khoản 5 Điều 5). Đồng thời còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 01 đến 03 tháng (điểm b khoản 11 Điều 5);
- Vượt xe không đúng quy định gây ra tai nạn giao thông: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 12.000.000 đồng (theo điểm a khoản 7 Điều 5). Ngoài ra còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 02 đến 04 tháng (theo điểm c khoản 11 Điều 5);
- Vượt bên phải trong trường hợp không được phép vượt: Phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng (theo điểm h khoản 3 Điều 6)
- Vượt xe trong những trường hợp không được vượt, vượt xe tại đoạn đường có biển báo hiệu có nội dung cấm vượt đối với loại phương tiện đang điều khiển, trừ trường hợp vi phạm vượt bên phải trong trường hợp không được phép: Phạt tiền từ 600.000 đồng đến 1.000.000 đồng (theo điểm c khoản 4 Điều 6);
- Vượt xe trong hầm đường bộ không đúng vị trí quy định: Phạt tiền từ 600.000 đồng đến 1.000.000 đồng (theo điểm d khoản 4 Điều 6) ;
- Vượt xe không đúng quy định gây tai nạn giao thông: Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng (theo điểm b khoản 7 Điều 6). Ngoài ra còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 02 đến 04 tháng (theo điểm c khoản 10 Điều 6).
- Vượt xe không đúng quy định đã ban hành: Phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng (theo điểm h khoản 3 Điều 7);
- Vượt xe không đúng quy định gây tai nạn giao thông: Phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng ( điểm a khoản 7 Điều 7), bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe (khi điều khiển máy kéo), chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ (khi điều khiển xe máy chuyên dùng) từ 02 tháng đến 04 tháng (theo điểm b khoản 10 Điều 7);
Vượt bên phải trong các trường hợp không được phép vượt: Phạt tiền từ 80.000 đồng đến 100.000 đồng (theo điểm d khoản 1 Điều 8).
Có thể thấy, tùy từng trường hợp vi phạm quy tắc nhường đường, xin đường sẽ có biện pháp xử lý riêng. Thế nhưng, mọi trường hợp vi phạm quy tắc nhường đường tại nơi đường giao nhau đều bị phạt tiền và có thể bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe trong một số trường hợp cụ thể.